Darth Vader II ve İki Köprüyü Tepeden Gören Minare

Beykoz Elmalı Köyü | Esma-ül Hüsna Camii | 2013

Ataşehir’deki Darth Vader Camiinden daha önce bahsetmiştim. Görkem ve haşmet “noktasında” hemen karşısındaki örnekle kıyaslanabilir bir yapı değil tabii, ama  yine de sevilip beğenilmiş olmalı ki, Beykoz Kırsalındaki Elmalı Köyü sakinleri hepten aynısını yaptırmışlar (Açıkçası, ben de o yazıyı yazdıktan sonra geçen zaman içinde, sonrası örneklere, hele karşıdakine bakınca uygun malzeme seçimi ve  farklı bir formla yeni bir şeyler arayan (her halde)  bu ufak tefek, ölçekli yapıyı tutarlı bulmaya başladım). Arketipe sadakat nerdeyse kusursuz olmakla birlikte, görebildiğim tek sapma şerefede. Buradaki bir parça basık, klasik oranlara daha bir yakın. Fakat şerefe üst örtüsünün alçaklığı yüzünden orada ayakta durmak imkansız ve fakat kullanılıyormuş gibi de camla kaplı… Beykoz, Elmalı Köyü, Esma-ül Hüsna Camii yaptırma derneği üyeleri “nasıl olsa hoparlörle okunuyor,” deyip, yapıya ilişkin –tek- artistik tercihlerini burada kullanmışlar gibi.

Ataşehir | Kilisli Mustafa Kanat Camii | 2008 

Kentte son on yılda yapılmış, şimdilerde yapımı süren onlarca caminin arasında bir benzeri yaptırılacaksa Beykoz, Elmalı köyü sakinleri neden bu oldukça iddialı ve “gelenekseeeel” olmayan  formu tercih ettiler acaba? İlgilerini çeken ne oldu? Yapının ilk örnek ile uyumu göz önünde bulundurulunca öyle el terazi-göz kantar, Karadenizli kalfa işi değil. Son cemaat yerinin kırık plak örtüsü, çörtenler, kubbenin oranları için ciddi bir proje gerekli.  illa aynı müellif bulunup yaptırılmışa benziyor.  Israrı halen anlayabilmiş değilim. Cami yaptırma derneği üyelerinin toplu olarak bilim kurgu merakı ile açıklanacak bir şey değil. Yine de; niteliksiz ve sıradan bir cami yerine böyle bir yapı tercih ettikleri  için taktir edilmeleri gerektiğini düşünüyorum. 

***

Beykoz, Karlıktepe?  | İmam Hüseyin Birlik ve İim Vakfı Camii | 2013

Bu civarda, Beykoz’a giderken Karadeniz’e bakan dik yamaçlarda başka bir cami inşaatı dikkati çekiyor. Aslında dikkati çeken cami değil de, yanındaki deniz feneri veya uçuş kontrol kulesini andırır kütle. Minare olması gerek amma o kadar büyük ki, elli metre filan boyu var, döner lokantalı televizyon kulesi sanki. Görünce hemen “Miki bak; dinleme tesisi, Moskova’yı dinleyecekler herhalde” dedim. Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği adlı devletin 25 Aralık 1991’de yıkılmış olduğunu hatırlattı. “Olsun, vardır Kominisler yine de, sen büyüklerimizden iyi mi bileceksin?” diye yapıştırdım lafı.

Sonra ufak bir araştırma Beykoz’da “daha önce benzerine rastlanmayan” cami minaresinin “dikkatlerden kaçmadığı”nı öğrendim (doğru , pek öyle kaçacak gibi değil). “İstanbul Boğazı’nı ve iki köprüyü tepeden gören minareye asansörle de çıkılabiliyor”-muş. Kırk dört metre yükseklikte olduğu söylenen bu şeyin tepesine merdivenle çıkmak isteyenler de olabiliyor ki, asansör de  bir seçenek olarak sunulmuş.  Güzel bir şey tabii…

“Beykoz’un en yüksek tepesi olan Karlıktepe’ye inşa edilen minarenin Türkiyede bir ilk olduğu belirtiliyor (kim ‘belirtiyor’?)Turistlere ve vatandaşlara  seyir ‘sevki’ (zevki  olacak herhal) yaşatmak için düşünülen minareye çıkmanın bir bedeli oluyor”.  İnsanın aklına hemen “yahu; oradan manzaraya bakmak için niye bir kuleye çıkayım? Niye bedel ödeyeyim,  zaten tepelik bir yer... Hem, yamacı tarumar etmeye değer mi? Manzaraya bakılacak ta, peki karşıdan oraya bakan ne olacak?” demek geliyor değil mi?  Ama öyle değil işte bu işler.  O Kule/minare/terasın gelirleri ile Cami’nin giderleri karşılanacağını "belirtmiş" cami cemaati.  Terasa para ile çıkılacak. Namazını kılacak, İstanbul manzaranı seyredip gideceksin. 

Caminin giderlerini karşılamak adına bu tuhaf şeyi yapıp,  bir dünya masrafa  girmek yerine; hiç yapmasalar hem giderler için kullanmak  üzere epey para artırabileceklerini hem de bu çirkinlikten bizi kurtarmış olacaklarını “belirtmek” istiyorum ama, halen içimden bir ses şu seyir terası işinin kılıf olduğunu, esas amacın kominisleri dinlemek olduğunu söylüyor.

Haber şurada: Önceden hazırlanıp medya kurumlarına dağıtılan bir haber bu. Her yerde aynı metin kullanılmış. Linkteki gazeteye ait bir habercilik başarısı değil yani.

http://gundem.milliyet.com.tr/bogaz-manzarali-teras-minare/gundem/detay/1796111/default.htm

Hayırlı Seyirler,

BvP.