Yol Kenarı Mescitleri II

“Yapı” olarak niteleyebilmek için önemli yetersizlikleri olsa da; izlenmesi, kaydedilmesi ve üzerinde düşünülmesi gerekli ilginç bir şehirlerarası yol öğesi, yakıt istasyonları ve yol kenarındaki çeşitli tesislerde inşa edilmiş mescitler ve yapısal özelliklerinden şurada bir parça  bahsetmiştim.

Birkaç örnek  daha :

Bir anlamıyla çok sıradan, birbirinin aynı olmakla birlikte, kimilerinde inşa edildikleri ortamın kimliğini yansıtmaya yönelik  bir özen seziliyor (ilk iki  fotoğraftaki mescit bir sanayi sitesinin içinde).  Şerefenin yorumlanışına da ayrıca  dikkat!

Oto Sanayi Sitesinde Mescit. Periferi, Bursa.

Camilerin simgesel özelliklerinin liberal kullanımı epey yaygın. Yapıyı tasarlayan – ya da büyük ihtimalle yerinde yapım kararlarını veren, inşa eden kişi-  bu özellikleri çoğu zaman “kafasına göre” yorumlamakta sakınca görmüyor. Mevcut sakaleti yapı ustasının yetersizliği, formel eğitim, estetik bilinçten yoksunluk veya –basitçe- beceriksizlik, daha rafine üretim yapabilecek araç gereç ve bilgi eksikliği  ile  açıklamak akla yakınsa da; kendinden bir şeyler katarak farklılaşıp, yol kenarındaki benzer yüzlercesinden ayrışma isteği de seziliyor.

Yol Kenarında Mescit. Orhangazi, Bursa.

Başka bir nokta,  çeşitli malzemelerin, bazen yapı malzemesi bile olmayan türden olanların  oldukça yaratıcı şekilde kullanılmış olması. Yukarıdaki resimdeki, varillerden yapılmış minare gibi.

Minare bu tür yapıların fark edilirliğine, işlev anlatımına katkıları ile en önemli eleman. Ayrıca, benzerlerinden ayrışma için de oldukça uygun bir zemin. Örneğin birbirinden çok uzakta, biri şehir içinde diğeri yol kenarındaki şu  iki mescit minarelerinde benzer geometriyi kullanarak "farklı"laşıyor.

Or-An'da Mescit, Ankara

Mescit, Manisa Civarı

"Minyatürleştirme" isteğinin öne çıkıp, klasik cami mekan bileşenlerinin, formların uygulanmaya çalışıldığı örnekler de var. Aşağıdaki mescit bir benzin istasyonundan. Tek kubbeli bir cami olarak tasarlanan yapıda Osmanlı Cami mimarisine ait bazı ögeler titizlikle tekrarlanmış. Kubbe, son cemaat yeri, mukarnaslar ve iddialı alemler, hiç bir şey atlanmamış.

Yakıt  İstasyonunda Mescit. Manisa Civarı.

Devam edeceğim.

BvP.

Fotoğraflar: BvP